|
رباعی خیام در تاریخ وصّاف |
چاپ عکسی جلد چهارم تاریخ وصّاف موسوم به تجزیة الأمصار و تزجیة الأعصار اثر شرف الدین عبدالله شیرازی (تهران، 1388) فرصت مغتنمی فراهم کرد تا چند و چون درج رباعی خیام را در این اثر تاریخی وا رسم. پیش ازین در کتاب رباعیات خیام در منابع کهن (ص 63 ـ 65)، یک رباعی خیام را ازین اثر نقل و سوابق آن را باز نموده بودم. |
|
عیب کراست؟ |
بسال 507 هجری، ابوالحسن بیهقی، به همراه پدرش بر حکیم عمر بن ابراهیم خیامی وارد شد. حکیم، از حماسه بحتری بیتی خواند و سؤالی از بیهقی نوجوان پرسید. پاسخی نیکو داد. او را نواخت. حدود نیم قرن بعد، بیهقی که خود از کبار دانشمندان زمانه محسوب میشد، تتمهای بر صوان الحکمه ابوسلیمان سجستانی نگاشت و در آن شرحی دلچسب از احوال و آثار خیام قلمی کرد و ... |
|
گفت و گو: خیمه خیام در اردن |
حکیم عمر خیام نیشابوری، شاعر، اخترشناس، ریاضیدان و فیلسوف بزرگ ایرانی، چونان فیروزه نیشابور بر تارک انگشتری جهان می درخشد. شهرت عالمگیر او مدیون رباعیات اوست که فیتز جرالد آنها را در سده نوزدهم در اروپا ترجمه کرده است. از آن پس بود که رباعیات او به دیگر زبانها ترجمه شد. از این میان اعراب در دهه دوم قرن 20 از طریق ترجمه ودیع البستانی با خیام و رباعیاتش آشنا شدند و به ترجمه آن از زبانهای مختلف، به زبان عربی مبادرت کردند. |
|
از رسالات خیامی تا رباعیات |
از نکاتی که در بررسی افکار خیام به عنوان حکیم ریاضیدان معروف و درعین حال شاعر متفکر جهانی مورد توجه خاص قرار میگیرد این است که رسالات فلسفی محدود خیام چه نسبتی با رباعیات اصیل (گرچه کم شماره) او دارد؟ خصوصا که به قول مرحوم استاد مطهری بیشتر مسائلی که در رباعیات در آنها تشکیل شده، در رسالات خیام جوابهای روشن و قطعی دارند. (خدمات متقابل اسلام و ایران، ص 855) |
|
آناتول فرانس مقایسه با خیام و حافظ |
نمی دانم چرا وقتی سخن از استاد ادب آناتول فرانس به میان می آید خودم را در دنیایی می بینم که فوق این آسمان و زمین و مردمان زمینگیر واقع گردیده و از اوج فلک به جنب و جوش و حرکات کودکانه و بی اراده مردمان می نگرم و... |
|
خیام و فلسفه اش |
شاید در میان تمام اندیشمندان، ادبا و بزرگان میهنمان، نام هیچ کس بسان نام خیام چنین آوازه ای رسا در جهان پیدا نکرده باشد. صرف نظر از دلایل این استقبال، این فرصت کوتاه تلاشی برای بازشناسی عمر خیام نیشابوری خواهد بود. |
|
جلوههای رنگارنگ طبیعت در رباعیات خیام |
خیام از دانشمندان و حکما و ریاضیدانان اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم است. در دوران حیاتش به شاعری شهرت نداشته و بیشتر او را به عنوان ریاضیدان، منجم و طبیب میشناختهاند. در کتاب چهار مقاله از او به عنوان منجم یاد شده است و نویسنده تاریخ بیهقی از خیام به عنوان دانشمند و فیلسوف یاد میکند. |
|
ذکر چند سنه از تاریخ کبیر جعفری |
از جعفر بن محمد بن حسن جعفری (قرن نهم هجری) صاحب تاریخ یزد (که به سعی آقای ایرج افشار در سلسلهء انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب در سال 1338 انتشار یافت) کتابی در دست است به نام «تاریخ کبیر» که «از ابتدای آفرینش عالم و آدم و طبقات اولاد و از سلاطین و انبیاء و اولیاء و شعراء و حکماء و مشاهیر از عجم و.....تا زمان پیغمبر...» را شامل میگردد. |
|
دانشنامه خیامی |
کسانى که به کاوش در آثار و افکار عمر خیام دانشمند و فیلسوف و شاعر معروف علاقه مندند دوست دارند که تمام آثار او را یک جا در اختیار داشته باشند. البته پیش از این محمدلوى عباسى کوشش شایان توجهى در این راه کرده بود اما سالهاست که آن مجموعه نایاب است و جز در کتابخانه ها یافت نمی شود. |
|
دمی با خیام |
حکیم عمر خیام نیشابوری از جملهء علماء و متفکران نامدار معدود ایران است که در پرتو افکار بلند و اندیشههای تابناک صیت شهرتش سراسر جهان را فراگرفته و آوازهء نام و تراجم سخنان بدیعش بیش از دیگران بر سر زبانها افتاده است. |